Viêm âm đạo: Nguyên nhân, triệu chứng, chuẩn đoán và điều trị

Tham vấn y khoa:

Nguyễn Thường Hanh

October 9, 2020
Bệnh phụ khoa

Căn bệnh viêm âm đạo không chỉ xảy ra ở nữ giới trưởng thành mà còn gặp ở các bé gái chưa dậy thì. Khi mắc bệnh lý này, các triệu chứng bệnh sẽ dẫn tới nhiều sự phiền toái đối với các hoạt động sinh hoạt. Thậm chí, nó còn làm ảnh hưởng tới đời sống tình dục và cả khả năng sinh sản của người phụ nữ. Cũng bởi vì vậy việc tìm hiểu những thông tin về viêm âm đạo là điều cần thiết. Nhất là với những chị em đang trong độ tuổi sinh sản.

Viêm âm đạo là gì?

Viêm âm đạo là gì

Viêm âm đạo là bệnh viêm phụ khoa phổ biến nhất ở nữ giới. Đây là hiện tượng âm đạo của người phụ nữ bị viêm nhiễm, gây ra tình trạng tiết dịch và ngứa rát ở “cô bé”. Bệnh lý này thường phát triển theo 2 giai đoạn gồm viêm âm đạo cấp tính (là khi bệnh mới xảy ra) và viêm âm đạo mạn tính (là tình trạng bệnh kéo dài hoặc tái phát nhiều lần).

Theo nghiên cứu của các bác sĩ, bệnh viêm âm đạo do nhiều tác nhân khác nhau gây ra. Bao gồm:

  • Viêm âm đạo do vi khuẩn: Bên trong âm đạo nữ luôn tồn tại một lượng vi khuẩn nhất định, bao gồm cả vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Khi môi trường âm đạo thay đổi, các vi khuẩn có hại sẽ phát triển lấn át vi khuẩn có lợi và dẫn tới viêm nhiễm âm đạo.
  • Viêm âm đạo do nhiễm trùng nấm men: Là tình trạng viêm âm đạo được gây ra bởi nấm Candida albicans. Đây là loại nấm men sống kí sinh bên trong cơ quan sinh dục và phát triển khi gặp điều kiện thuận lợi.
  • Viêm âm đạo do trùng roi Trichomoniasis: Là loại kí sinh trùng thường lây truyền qua đường tình dục và có thể dẫn tới viêm nhiễm ở âm đạo.

Trên thực tế mọi nữ giới đều có nguy cơ mắc viêm âm đạo, ít nhất 1 lần trong đời. Đặc biệt, những chị em đang trong độ tuổi sinh sản và quan hệ tình dục là những đối tượng có nguy cơ bị viêm âm đạo cao nhất. Những bé gái ít tuổi cũng hoàn toàn có nguy cơ mắc bệnh.

Nguyên nhân viêm âm đạo là do đâu?

Nguyên nhân viêm âm đạo

Bệnh viêm âm đạo rất phổ biến ở nữ giới. Nguyên do là bởi căn bệnh này do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Trong đó có những nguyên nhân là từ các thói quen sinh hoạt thường ngày mà các chị em khó để đề phòng.

Một số nguyên nhân gây viêm âm đạo ở nữ giới thường gặp nhất gồm:

“Cô bé” không được vệ sinh sạch sẽ

Hàng ngày, vùng kín của nữ giới sẽ tiết ra một lượng dịch nhờn nhất định, kèm theo đó là mồ hôi ở các lỗ chân lông. Điều này khiến cho “cô bé” của bạn bị ẩm ướt, dễ tích tụ chất bẩn hay các chất bài tiết. Đây là môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn, nấm phát triển. Do đó, nếu vấn đề vệ sinh không được đảm bảo, các chất bẩn không được loại bỏ hàng ngày sẽ dễ dẫn đến tình trạng viêm nhiễm âm đạo.

Vệ sinh âm đạo sai cách

Âm đạo nữ giới chỉ khỏe mạnh khi độ pH trong môi trường âm đạo được cân bằng. Tuy nhiên, khi bạn sử dụng các loại dung dịch vệ sinh vùng kín có chứa chất tẩy rửa cao hay thói quen thụt rửa vào sâu bên trong âm đạo... sẽ khiến cho độ pH bị thay đổi. Điều đó khiến cho các vi khuẩn có hại dễ dàng phát triển và gây viêm.

Quan hệ tình dục không an toàn

Vùng kín là khu vực tập trung nhiều loại vi khuẩn và đây là nơi dễ dàng lây lan các mầm bệnh khi quan hệ tình dục. Bởi vậy, nếu các bạn không sử dụng bao cao su khi quan hệ, hay quan hệ với quá nhiều bạn tình... thì đều rất dễ bị viêm âm đạo. Ngoài ra, các hoạt động tình dục thô bạo hay quan hệ quá nhiều cũng có thể khiến cho vùng kín bị thương tổn và dễ bị viêm nhiễm.

Thực hiện các thủ thuật phụ khoa không đảm bảo

Đặt vòng tránh thai, nạo hút thai hay thẩm mỹ vùng kín... là những thủ thuật được thực hiện trực tiếp tại vùng kín. Nếu trong quá trình thực hiện, các dụng cụ y tế không được vô trùng, vô khuẩn sạch sẽ. Hoặc tay nghề của bác sĩ yếu kém đều có thể khiến cho các loại vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào các thương tổn ở vùng kín và dẫn tới tính trạng nhiễm trùng, viêm nhiễm ở âm đạo.

Do mang thai

Khi phụ nữ mang thai, nội tiết tố trong cơ thể sẽ có sự biến động để đảm bảo cho thai nhi được phát triển khỏe mạnh. Một trong những vấn đề mà nó gây ra là sự tăng tiết dịch ở âm đạo. Tuy nhiên điều này lại vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại phát triển và dẫn tới viêm âm đạo.

Do sử dụng thuốc trong thời gian dài

Việc quá lạm dụng các loại thuốc kháng sinh để chữa bệnh trong thời gian dài cũng có thể là nguyên nhân khiến cho các chị em bị viêm âm đạo. Bởi nó sẽ làm cho nội tiết tố trong cơ thể nữ giới bị thay đổi, tác động đến môi trường âm đạo và gây ra tình trạng viêm nhiễm âm đạo.

Ngoài những nguyên nhân trên, tình trạng viêm âm đạo ở nữ giới còn có thể xuất phát từ một số lý do khác như do mặc quần lót chật chội, bí bách hay do lạm dụng băng vệ sinh hàng ngày... Các chị em cần xác định được nguyên nhân gây viêm âm đạo bởi đây sẽ là cơ sở giúp các bạn điều trị bệnh nhanh khỏi, cho hiệu quả cao.

Triệu chứng bệnh viêm âm đạo ở nữ giới

Triệu chứng viêm âm đạo

Bệnh viêm âm đạo có thể gây ra rất nhiều triệu chứng khác nhau. Đây đều là những dấu hiệu điển hình của tình trạng viêm nhiễm phụ khoa ở nữ giới. Các chị em có thể phát hiện mình có bị viêm âm đạo không thông qua các biểu hiện sau:

Đối với viêm âm đạo do nấm Candida

Khi bị viêm âm đạo do nấm Candida gây ra, các chị em sẽ có những dấu hiệu đặc thù sau đây:

  • Vùng kín bị ngứa rát, nhất là về đêm
  • Sưng đỏ là vùng âm hộ, môi lớn, môi bé và bên trong âm đạo
  • Khí hư ra nhiều, có màu trắng đục như sữa chua, có thể bị vón cục
  • Vùng kín có mùi hôi khó chịu
  • Có cảm giác nóng buốt và đau rát khi đi tiểu

Viêm âm đạo do trùng roi Trichomonas

Khi âm đạo bị trùng roi Trichomonas tấn công, vùng kín nữ giới sẽ có các dấu hiệu như:

  • Dịch âm đạo ra nhiều, có bọt, loãng, màu vàng xanh
  • Khí hư có mùi tanh và hôi
  • Xuất hiện các cơn ngứa rát âm ỉ ở vùng kín
  • Có thể bị nổi mụn nhỏ li ti ở cơ quan sinh dục
  • Đau khi quan hệ tình dục
  • Tiểu buốt, tiểu rát

Viêm âm đạo do tạp khuẩn

Khi bị nhiễm khuẩn âm đạo, các triệu chứng bệnh ở vùng kín nữ giới thường bao gồm:

  • Khí hư ra nhiều, có màu vàng nhạt, đặc dính
  • Vùng kín có mùi hôi khó chịu, nhất là sau khi quan hệ
  • Ngứa âm đạo kéo dài
  • Vùng niêm mạc âm đạo bị kích ứng, sưng đỏ, đau rát
  • Bị đau khi quan hệ tình dục, thậm chí là chảy máu
  • Nổi mụn nước
  • Thường xuyên đi tiểu, tiểu buốt, tiểu rắt

Các triệu chứng viêm âm đạo ở giai đoạn cấp tính thường xảy ra đột ngột, rầm rộ rất dễ để nhận biết. Khi chuyển sang giai đoạn mạn tính, các triệu chứng sẽ ít biểu hiện ra bên ngoài hơn nhưng sẽ âm thầm kéo dài, khó chấm dứt,

Ngoài ra, trong một số trường hợp nữ giới bị viêm âm đạo có thể không gặp phải triệu chứng điển hình nào. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho việc chữa trị bệnh.

Viêm âm đạo có nguy hiểm không?

Nhiều chị em thường cho rằng bệnh viêm âm đạo không quá nguy hiểm và có thể tự khỏi mà không cần dùng thuốc để điều trị. Tuy nhiên trên thực tế, tình trạng viêm nhiễm ở âm đạo có thể gây ra nhiều vấn đề nguy hại hơn bạn nghĩ.

Theo các bác sĩ phụ khoa, bệnh viêm âm đạo có thể tự khỏi nhưng nó sẽ không khỏi dứt điểm hoàn toàn mà sẽ tái phát trong thời gian rất ngắn. Sau mỗi lần tái phát, bệnh sẽ càng nặng hơn và có thể gây ra những biến chứng nguy hại sau:

Gây viêm nhiễm cơ quan sinh sản

Tình trạng viêm nhiễm ở âm đạo nếu không được chữa trị kịp thời, đúng cách. Các loại vi khuẩn gây bệnh sẽ lây lan sang các bộ phận khác ở cơ quan sinh sản như cổ tử cung, tử cung, buồng trứng, vòi trứng... Điều này sẽ khiến người bệnh mắc phải các bệnh viêm nhiễm nguy hại khác như viêm cổ tử cung, viêm vùng chậu...

Ảnh hưởng tới vấn đề sinh sản

Âm đạo bị viêm nhiễm sẽ khiến cho tinh trùng dễ bị chết, suy giảm số lượng khi đi vào bên trong. Ngoài ra, sự xuất hiện của các chất dịch nhờn do viêm âm đạo cũng khiến cho các chú tinh binh khó di chuyển vào bên trong vòi trứng để gặp trứng. Nó sẽ làm giảm khả năng thụ tinh cho các chị em phụ nữ. Về lâu dài, người bệnh có thể gặp phải tình trạng khó sinh sản, thậm chí là vô sinh khi các cơ quan lân cận cũng bị viêm nhiễm theo.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tình dục

Khi bạn bị viêm âm đạo, các loại vi khuẩn có lợi bị suy giảm, sức đề kháng của cơ thể yếu khiến cho các mầm bệnh lây truyền qua đường tình dục dễ lây nhiễm vào âm đạo. Bởi vậy, nhiều chị em khi bị viêm âm đạo nhưng vẫn quan hệ tình dục rất dễ bị nhiễm các bệnh xã hội như sùi mào gà, lậu, herpes sinh dục, giang mai...

Ảnh hưởng tới đời sống tình dục

Những cơn ngứa rát khó chịu ở vùng kín hay các thương tổn ở âm đạo do tình trạng viêm nhiễm gây ra sẽ khiến cho các chị em luôn cảm thấy khó chịu, mệt mỏi. Đặc biệt, khi quan hệ tình trạng đau rát, ngứa ngáy càng trở nên nặng nề hơn, thậm chí là bị ra máu. Điều này sẽ khiến cho các chị em phụ nữ ngại “gần gũi” với chồng/bạn tình. Về lâu dài có thể khiến ham muốn tình dục bị suy giảm, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống “chăn gối”.

Tác động xấu đến chất lượng cuộc sống

Các triệu chứng do viêm âm đạo gây ra sẽ khiến cho người phụ nữ cảm thấy mệt mỏi, bứt rứt, khó chịu. Nó sẽ gây ảnh hưởng tới các hoạt động sinh hoạt thường ngày, chất lượng của công việc. Thậm chí nhiều người bị viêm âm đạo kéo dài, viêm âm đạo tái phát nhiều lần luôn có tâm lý căng thẳng, stress.

Chính vì những nguyên do này, các chuyên gia khuyến cáo chị em phụ nữ nên chủ động khám và điều trị tình trạng viêm âm đạo càng sớm càng tốt. Sự chủ quan trong việc chữa trị căn bệnh này sẽ khiến bạn dễ đối mặt với nhiều vấn đề nguy hại cho sức khỏe và cuộc sống.

Cách chẩn đoán viêm âm đạo

Để chẩn đoán bệnh viêm âm đạo, các chị em sẽ phải trải qua quy trình khám âm đạo để xác định các triệu chứng bệnh. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn thực hiện thêm các xét nghiệm khác như:

  • Xét nghiệm mẫu: Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch tiết ở cổ tử cung hoặc âm đạo để đem vào phòng xét nghiệm. Tùy vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ thực hiện soi tươi dịch âm đạo hoặc cất dịch âm đạo để xác định người bệnh bị viêm âm đạo loại nào.
  • Xét nghiệm độ pH: Là cách sử dụng que thử pH hoặc giấy pH để kiểm tra độ pH ở bên trong âm đạo. Nếu độ pH tăng cao thì có thể là do âm đạo bị nhiễm vi khuẩn hoặc trichomonas. Tuy nhiên, chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm này thì vẫn chưa thể đưa ra quyết định chắc chắn.

Cách  chữa (điều trị) bệnh viêm âm đạo

Bệnh viêm âm đạo không khó để điều trị. Với những trường hợp bệnh nhẹ, người bệnh chỉ cần điều trị bằng một liệu trình thuốc hay áp dụng cách chữa viêm âm đạo tại nhà là có thể khỏi. Tuy nhiên, với những trường hợp bị viêm âm đạo nặng, viêm âm đạo mạn tính thì cần phải áp dụng các phác đồ điều trị khác, có thể kết hợp cả nội khoa và ngoại khoa mới mang đến kết quả.

Với trường hợp viêm âm đạo do vi khuẩn

Người bệnh có thể được chỉ định điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh dạng uống, kem bôi âm đạo hoặc thuốc đặt phụ khoa. Các loại thuốc này có công dụng giúp khắc phục nhanh các triệu chứng viêm nhiễm ở âm đạo. Đồng thời loại bỏ các vi khuẩn gây viêm âm đạo, giúp bệnh không tái phát trở lại.

Với trường hợp viêm âm đạo do nấm men

Với các trường hợp này, các chị em thường được hướng dẫn điều trị bằng các loại thuốc kháng nấm và tiêu viêm ở dạng bôi hoặc dạng đặt. Chúng sẽ giúp hỗ trợ đẩy lùi sự phát triển của nấm candida đồng thời loại bỏ các triệu chứng bệnh một cách nhanh chóng và hiệu quả. Các bạn không nên tự ý mua thuốc về đi điều trị khi không chắc chắn mình có bị viêm âm đạo do nấm men hay không. Tốt nhất hãy hỏi ý kiến của bác sĩ kể cả lần đầu dùng thuốc hay đã từng sử dụng trước đó.

Với trường hợp bị viêm âm đạo do Trichomonas

Những trường hợp này thường được chỉ định điều trị bằng kháng sinh một liều. Ngoài ra, người bệnh cần điều trị thêm cho cả bạn tình để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm lại mầm bệnh sau khi đã chữa trị khỏi.

Còn với các chị em bị viêm âm đạo mạn tính, viêm âm đạo tái phát nhiều lần hay tình trạng viêm nhiễm ở âm đạo nặng nề. Bác sĩ sẽ cân nhắc áp dụng các phương pháp điều trị khác như sử dụng sóng ngắn, chiếu tia hồng ngoại hay Đông – Tây y kết hợp...

Trong quá trình chữa bệnh, các chị em nên tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ. Đồng thời duy trì các thói quen sinh hoạt lành mạnh, vệ sinh vùng kín sạch sẽ và kiêng quan hệ tình dục... Có như vậy tình trạng viêm âm đạo sẽ nhanh chóng được khắc phục và không tái phát trở lại trong tương lai.

Cách phòng tránh bệnh viêm âm đạo

Để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh viêm âm đạo. Các bác sĩ phụ khoa khuyến cáo các chị em phụ nữ nên chú ý những vấn đề sau:

  • Luôn giữ cho vùng kín được sạch sẽ, khô ráo
  • Vệ sinh vùng kín 1 – 2 lần/ngày
  • Thay băng vệ sinh thường xuyên (4 tiếng/lần) trong kỳ “đèn đỏ”
  • Vệ sinh trước và sau khi quan hệ
  • Lau vùng kín sạch sẽ sau khi đi tiểu tiện, đại tiện
  • Không thụt rửa vào sâu bên trong âm đạo
  • Không dùng các dung dịch vệ sinh, sản phẩm có chứa nhiều hóa chất, có tính tẩy rửa cao.
  • Tránh mặc đồ bó sát. Nên ưu tiên các loại đồ lót vừa vặn, làm từ chất liệu cotton.
  • Thay quần lót mỗi ngày 1 lần. Giặt sạch và phơi khô quần lót trước khi sử dụng
  • Không tắm rửa, bơi lội ở những nơi có nguồn nước ô nhiễm
  • Quan hệ tình dục an toàn, chung thủy với 1 bạn tình
  • Rèn luyện thể dục thể thao, xây dựng chế độ ăn uống khoa học, có lối sống lành mạnh.
  • Thăm khám phụ khoa định kỳ, ít nhất 1 năm/lần

Với những thông tin chi tiết trên đây, các chị em hoàn toàn đã có thể hiểu được về bệnh viêm âm đạo. Đây là những thông tin cần thiết giúp cho bạn có thể nhận biết các triệu chứng bệnh để phát hiện bệnh sớm, điều trị hiệu quả cũng như phòng tránh bệnh đúng cách, kịp thời. Những thông tin được Home care cung cấp chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế việc chuẩn đoán và cách điều trị.

Trần Thị Tuyết Lan

12 năm công tác tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương . Nguyên Trưởng khoa Sản II - Bệnh viện Phụ sản Trung ương

Bác sĩ Tuyết Lan khám và điều trị các lĩnh vực sản phụ khoa: Bệnh lý phụ khoa, khám và theo dõi thai kì, tư vấn tiền hôn nhân,.... Bác sĩ Trần Thị Tuyết Lan được bệnh nhân phản hồi là nhiệt tình, nhẹ nhàng, cẩn thận, tư vấn chu đáo nên đi khám cũng cảm thấy yên tâm.