Bệnh lạc nội mạc tử cung: Nguyên nhân, triệu chứng, cách chữa

Tham vấn y khoa:

Nguyễn Thường Hanh

October 14, 2020
Bệnh phụ khoa

Hiện tượng lạc nội mạc tử cung là một vấn đề bất thường xảy ra ở không ít nữ giới. Đặc biệt nếu không được phát hiện sớm, nó có thể khiến cho các chị em gặp phải những cơn đau bụng kinh dữ dội, chảy máu âm đạo bất thường... Nguy hại hơn, lạc nội mạc tử cung còn có thể tác động đến khả năng sinh sản của người phụ nữ. Khiến cho họ dễ gặp phải tình trạng vô sinh, hiếm muộn.

Để hiểu hơn về bệnh lạc nội mạc tử cung, dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin liên quan đến nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa lạc nội mạc tử cung. Các chị em hãy tham khảo để có cách nhận biết cũng như phòng tránh bệnh hiệu quả nhé!

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc cổ tử cung

Nội mạc tử cung là lớp niêm mạc mềm, xốp bao phủ toàn bộ bề mặt thành tử cung nữ giới. Nó phát triển nhờ vào lượng hormone trong cơ thể với nhiệm vụ quan trọng trong việc thụ thai và bảo vệ thai nhi trong suốt thai kỳ.

Thông thường hàng tháng trong chu kỳ kinh nguyệt, lớp nội mạc tử cung dưới tác động hormone sinh dục nữ sẽ phát triển dày lên để sẵn sàng nhận trứng đã được thụ tinh về làm tổ. Nếu như quá trình thụ tinh không xảy ra, lớp lót này sẽ tự bong ra và được đẩy ra bên ngoài tạo thành hiện tượng hành kinh (đèn đỏ, nguyệt san...).

Tuy nhiên trong một số trường hợp những mảnh nội mạc tử cung khi bị bong ra khỏi thành tử cung không được tống xuất ra ngoài mà lại đi lạc vào các bộ phận khác trong ổ bụng. Đây chính là tình trạng lạc nội mạc tử cung. Những tế bào này có thể có đáp ứng hoặc có chức năng khác so với những tế bào nội mạc phát triển trong tử cung.

Theo các bác sĩ phụ khoa, phần lớn những trường hợp bị lạc nội mạc tử cung thường được phát hiện ở những vị trí sau:

  • Vòi trứng (ống dẫn trứng)
  • Buồng trứng
  • Mặt sau tử cung
  • Trên mô nâng đỡ tử cung
  • Đường tiêu hóa dưới
  • ...

Ngoài ra, trong một số trường hợp hiếm gặp khác, tình trạng lạc nội mạc tử cung còn có thể được phát hiện ở những bộ phận khác ngoài khu vực vùng chậu như phổi, não...

NGUYÊN NHÂN GÂY LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG

Trên thực tế, các chuyên gia y tế vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung ở nữ giới. Họ chỉ có thể xác định được một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung bao gồm:

  • Kinh nguyệt trào ngược: Kinh nguyệt được hình thành từ lớp nội mạc tử cung, trứng đã thoái hóa và các chất dịch ở bên trong tử cung. Thông thường chúng sẽ được đẩy từ tử cung, qua cổ tử cung và âm đạo rồi thoát ra ngoài. Tuy nhiên, những nữ giới gặp phải tình trạng máu kinh bị trào ngược lên ống dẫn trứng hoặc khu vực vùng chạu sẽ khiến cho nội mạc tử cung bị cuốn theo và bám vào các bộ phận khác ngoài tử cung. Tại đó chúng vẫn tiếp tục phát triển dày lên, gây ra hiện tượng chảy máu bất thường ở vùng kín.
  • Sự biến đổi của tế bào phúc mạc: Đây là tình trạng hormone sinh dục nữ hoặc các yếu tố miễn dịch của cơ thể có sự biến động. Nó sẽ thức đẩy quá trình biến đổi của tế bào phúc mạc thành tế bào nội mạc tử cung và dẫn tới tình trạng lạc nội mạc tử cung.
  • Sự biến đổi của tế bào phôi: Trong một số trường hợp, một số loại hormone nữ như estrogen có thể gây biến đổi tế bào phôi thai thành tế bào nội mạc tử cung. Tình trạng này thường xảy ra trong quá trình dậy thì và gây ra nhiều sự ảnh hưởng tới sức khỏe của các bạn gái.
  • Có sẹo do phẫu thuật: Việc thực hiện một số phương pháp phẫu thuật như cắt bỏ tử cung hay nạo hút thai... cũng có thể khiến tế bào nội mạc tử cung dính lên vết mổ và dẫn tới tình trạng lạc nội mạc tử cung.
  • Tế bào nội mạc tử cung dịch chuyển: Đây là tình trạng các mạch máu hay dịch của mô có sự thay đổi khiến cho tế bào nội mạc tử cung bị dịch chuyển đến những bộ phận khác trong cơ thể.
  • Bất thường về hệ miễn dịch: Sự thay đổi bất thường của hệ miễn dịch cơ thể có thể khiến cho cơ thể không phát hiện và không phá hủy những mô nội mạc tử cung “đi lạc”, phát triển bên ngoài tử cung.

Đối với những chị em bị lạc nội mạc tử cung, việc tìm hiểu cụ thể nguyên nhân gây ra bệnh lý này là điều rất cần thiết. Bởi qua đó bạn mới có thể có hướng điều trị bệnh đúng cách, an toàn cũng như ngăn ngừa tình trạng này tái phát trong tương lai.

Triệu chứng nhận biết bệnh lạc nổi mạc tử cung

Theo ước tính hiện này có khoảng từ 6 – 10% nữ giới gặp phải tình trạng lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên con số này có thể lớn hơn bởi thực tế có khá nhiều nữ giới dù bị lạc nội mạc tử cung nhưng lại không có triệu chứng.

Thông thường, với những trường hợp bị lạc nội mạc tử cung, các chị em sẽ có một số dấu hiệu bất thường sau:

  • Xuất hiện các cơn đau âm ỉ ở vùng chậu. Tình trạng này sẽ trở nên dữ dội hơn trong giai đoạn sau và những ngày “đèn đỏ”.
  • Cơn đau có thể lan đến vùng thắt lưng, vùng bụng
  • Đau khi đi tiểu, khi đại tiện
  • Đau và chảy máu khi quan hệ tình dục
  • Máu kinh ra nhiều hơn, ngày hành kinh kéo dài
  • Có máu trong phân hoặc nước tiểu
  • Cơ thể mệt mỏi, táo bón, tiêu chảy, đầy hơi hoặc buồn nôn. Nhất là trong kỳ kinh nguyệt.
  • Kích thước tử cung sẽ to lên bất thường. Có thể gấp đôi hoặc gấp ba
  • ...

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, khi có các triệu chứng của tình trạng lạc nội mạc tử cung. Các chị em nên nhanh chóng đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra, chẩn đoán. Việc điều trị vấn đề này càng sớm thì sẽ càng có lợi cho sức khỏe của bạn.

Lạc nội mạc tử cung nguy hiểm như thế nào?

Đây chắc hẳn là vấn đề mà không có quá nhiều chị em nắm được. Trên thực tế, nội mạc tử cung đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với khả năng sinh sản của người phụ nữ. Cũng chính vì vậy mà khi xảy ra tình trạng lạc nội mạc tử cung, nó sẽ gây ra khá nhiều sự nguy hại đối với sức khỏe sinh sản của người bệnh.

Trên thực tế, các chuyên gia phụ khoa cho biết, bệnh lạc nội mạc tử cung sẽ không gây ảnh hưởng tới tính mạng của người phụ nữ. Nhưng nếu không được phát hiện và khắc phục kịp thời nó sẽ gây ra nhiều sự nguy hại như:

  • Gây ra tình trạng đau đớn: Tình trạng lạc nội mạc tử cung sẽ gây ra những cơn đau ở vùng chậu, vùng bụng hay thắt lưng cho người bệnh. Đặc biết những cơn đau này sẽ trở nên dữ dội hơn trong những ngày hành kinh, khi quan hệ tình dục... Điều này sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe của các chị em, khiến cho chất lượng cuộc sống bị giảm sút. Ảnh hưởng tới hiệu quả công việc, kết quả học tập...
  • Khó mang thai: Theo thống kê, có tới 30% nữ giới bị lạc nội mạc tử cung gặp khó khăn về việc mang thai. Nguyên nhân của tình trạng này là do nội mạc tử cung khi phát triển ở bên ngoài tử cung có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm, làm dính vùng tiểu khung. Và điều này có thể gây xơ cứng hoặc xoắn vặn hai vòi tử cung, gây khó khăn cho việc thụ thai. Từ đó làm tăng nguy cơ vô sinh cho người phụ nữ.
  • Gây bệnh ung thư: Nữ giới bị lạc nội mạc tử cung thường có tỷ lệ bị ung thư buồng trứng cao hơn so với người bình thường. Ngoài ra, một dạng ung thư khác là andenocarcinoma cũng có thể phát triển muôn ở những trường hợp đã được chẩn đoán bị lạc nội mạc tử cung trước đó. Tuy nhiên những trường hợp này là khá hiếm, rất ít khi xảy ra.

Bởi vậy, việc chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung ở nữ giới cần phải do các chuyên gia giỏi, có nhiều kinh nghiệm thực hiện. Điều này sẽ giúp loại trừ nguy cơ lạc nội mạc tử cung biến chứng ác tính, gây nguy hại cho sức khỏe.

Các phương pháp chẩn đoán lạc nội mạc tử cung

Hiện nay, để xác định người phụ nữ có bị lạc nội mạc tử cung hay

Hiện nay, để chẩn đoán một người có bị lạc nội mạc tử cung không, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân mô tả triệu chứng, bao gồm các vị trí và thời điểm bị đau.

Cùng với đó, người bệnh sẽ cần phải thực hiện một số kĩ thuật chẩn đoán lạc nội mạc tử cung khác như:

  • Khám vùng chậu: Giúp phát hiện khối u ở bộ phận sinh dục hoặc các vết sẹo (nếu có).
  • Siêu âm ổ bụng hoặc siêu âm đầu dò: Giúp cung cấp hình ảnh của hệ sinh dục để có thể phát hiện u lạc nội mạc tử cung.
  • Chụp MRI
  • Nội soi kết hợp với sinh thiết: Để chẩn đoán vị trí, tính chất lạc nội mạc tử cung. Ngoài ra, kỹ thuật này cũng có thể điều trị bệnh kết hợp với chẩn đoán.

Sau khi có kết quả thăm khám, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của lạc nội mạc tử cung và các triệu chứng của nó ở từng trường hợp. Bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị khác nhau.

Cách chữa lạc nội mạc tử cung

Để chữa bệnh lạc nội mạc tử cung, các chị em cần phải đến cơ sở y tế để kiểm tra, thăm khám. Bằng việc kiểm tra vùng chậu, siêu âm ổ bụng, siêu âm đầu dò, nội soi hay sinh thiết... Bác sĩ sẽ xác định được chính xác nguyên nhân, vị trí nội mạc tử cung phát triển cũng như mức độ nguy hại để áp dụng cách chữa trị phù hợp.

Tuy nhiên, các chuyên gia phụ khoa cũng cho biết, lạc nội mạc tử cung là căn bệnh mạn tính. Bởi vậy nó không có cách chữa trị tuyệt đối và triệt để. Những phương pháp điều trị hiện nay chủ yếu tập trung giúp làm giảm các triệu chứng bệnh và cải thiện khả năng sinh nở cho các chị em.

Có thể kể đến một số phương pháp chữa lạc nội mạc tử cung phổ biến hiện nay gồm:

Điều trị lạc nội mạc tử cung bằng thuốc

Đối với những trường hợp bị lạc nội mạc tử cung gặp phải những cơn đau, chảy máu nhưng chưa có kế hoạch mang thai ngay. Người bệnh sẽ có thể chữa trị bằng cách sử dụng thuốc. Đây thường là các loại thuốc tránh thai bằng hormone. Nó sẽ giúp ngăn chặn sự phát triển của lạc nội mạc tử cung. Bao gồm:

  • Thuốc tránh thai dạng phối hợp (chứa estrogen và progestin) hoặc dạng đơn độc (chỉ có progestin)
  • Nhóm thuốc chủ vận GnRH (gonadotropin releasing hormone
  • Danazol
  • Thuốc ức chế enzym Aromatase (anastrozole, letrozole...)

Ngoài ra, người bệnh cũng sẽ cần phải sử dụng những loại thuốc kháng viêm, giảm đau để kiểm soát các cơn đau do bệnh gây ra.

  • Nhóm thuốc giảm đau, hạ sốt (paracetamol, aspirin...).
  • Nhóm thuốc kháng viêm non-steroid (ibuprofen, diclophenac, meloxicam...).
  • Nhóm thuốc giảm đau opioid (hydrocodone, fentanyl, tramadol...).

Lưu ý: Đối với các trường hợp người bệnh ngày càng bị đau dữ dội hoặc việc sử dụng thuốc không mang đến kết quả thì cần phải sử dụng những liệu phát hormone mạnh hơn. Theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Chữa lạc nội mạc tử cung bằng phẫu thuật

Đối với những trường hợp nữ giới bị lạc nội mạc tử cung nặng, có nguy cơ gây biến chứng. Bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định áp dụng các phương pháp phẫu thuật sau:

  • Phẫu thuật bóc tách lạc nội mạc trong cơ tử cung có chọn lọc: Áp dụng cho những trường hợp vẫn có kế hoạch sinh nở, giúp bảo tồn tử cung.
  • Cắt tử cung: Là cách chữa trị bệnh triệt để nhất nhưng sẽ khiến người bệnh không còn khả năng sinh sản.
  • Can thiệp nội mạch: Áp dụng cho những trường hợp không muốn cắt bỏ tử cung, người bị suy tim hay mắc các bệnh mạn tính...
  • Kỹ thuật nút mạch: Là cách cắt đứt mạch máu nuôi dưỡng, khiến cho khối lạc nội mạc tử cung bị teo nhỏ.

Tuy nhiên, trên thực tế có khoảng 20% người bệnh áp dụng phương pháp phẫu thuật lạc nội mạc tử cung bị tái phát bệnh. Việc phẫu thuật bệnh nhiều lần cũng không có khả năng chữa trị bệnh dứt điểm hoàn toàn. Thậm chí nếu chị em thực hiện phẫu thuật lạc nội mạc tử cung quá nhiều còn có thể gặp phải các biến chứng như nhiễm trùng vùng chậu, tổn thương mạch máu hay chấn thương ruột...

Dù áp dụng phương pháp chữa trị nào thì các bạn cũng nên chủ động thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không được tự ý áp dụng bất cứ cách điều trị nào khác khi chưa được được chỉ định.

Bên cạnh đó, để kiểm soát sự phát triển của bệnh lạc nội mạc tử cung, các chị em cần lưu ý những vấn đề sau trong chế độ sinh hoạt:

  • Chườm nóng hoặc tắm nước ấm để làm giảm các cơn co thắt gây tình trạng đau đớn ở vùng chậu.
  • Nên kê một chiếc gối ở dưới đầu gối khi nằm
  • Áp dụng các kỹ thuật thư giãn và liệu pháp phản hồi sinh học
  • Tập thể dục thường xuyên, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để nâng cao sức khỏe.

Bài viết trên đây đã khái quát một số thông tin về bệnh lạc nội mạc tử cung ở phụ nữ. Với những chia sẻ này, các chị em đã có thể xác định được những nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung cũng như những triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh để áp dụng cách chữa trị phù hợp, mang lại hiệu quả tốt nhất.

Trần Thị Tuyết Lan

12 năm công tác tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương . Nguyên Trưởng khoa Sản II - Bệnh viện Phụ sản Trung ương

Bác sĩ Tuyết Lan khám và điều trị các lĩnh vực sản phụ khoa: Bệnh lý phụ khoa, khám và theo dõi thai kì, tư vấn tiền hôn nhân,.... Bác sĩ Trần Thị Tuyết Lan được bệnh nhân phản hồi là nhiệt tình, nhẹ nhàng, cẩn thận, tư vấn chu đáo nên đi khám cũng cảm thấy yên tâm.